بیماری‌ های ریه: علت، علائم، روش‌های پیشگیری و درمان

بیماری های ریه میتوانند فرآیند تنفس اکسیژن و انتقال آن به خون و خارج کردن کربن دی اکسید از ریه را مختل کنند و همچنین بیماری های ریه می توانند تنفس را دشوار کرده و کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی کاهش دهند. در این مقاله از مرکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل توانا یزد ، به معرفی انواع بیماری های ریه و علت، علائم،روش پیشگیری و درمان آنها میپردازیم.

 

انواع بیماری های ریه کدامند؟

انواع بیماری های ریه را میتوان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

 

• بیماری های راه هوایی

این دسته از بیماری های ریه، شامل آنهایی است که لوله هایی را که هوا را به ریه ها می رسانند یا از آنها خارج میکنند، درگیر می کنند. مثل آسم، برونشیت، کرونا ویروس و سایر عفونت های تنفسی.

 

• بیماری های بافت ریه

این دسته از بیماری ها شامل آنهایی است که بافت ریه را آسیب میزنند و باعث کاهش الاستیسیته و ظرفیت ریه میشوند. مثلاً فیبروز ریه، سارکوئیدوز، توبرکولوز و سیلیکوزیس.

 

• بیماری های گردش خون ریه

این دسته از بیماری ها شامل آنهایی است که رگ های خونی ریه را درگیر می کنند و باعث اختلال در تبادل گازی میشوند. مثلاً آمبولی ریه، فشار خون ریه و شانت های قلبی.

 

علت بیماری های ریه چیست؟

همچنین علت بیماری های ریه ممکن است متفاوت باشد، اما برخی از عوامل رایج عبارتند از:

•  عوامل بیماری زا

انواع ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و انگل ها میتوانند با ورود به سیستم تنفسی عفونت ریه ایجاد کنند.

 

• آلودگی هوا

دود سیگار، گازهای خروجی خودروها، ذرات معلق و مواد شیمیایی می توانند با تنفس به ریه ها برسند و به آن آسیب بزنند. همچنین می توانند یکی از عوامل بیماری های ریه باشند.

 

• حساسیت و التهاب

برخی از افراد به مواد خاصی مانند گرده ها، گرد و غبار، حشرات و داروها حساسیت دارند که میتواند باعث التهاب و تنگ شدن راه هوایی شوند.

 

• ژنتیک و ارثی

برخی از بیماری های ریه مانند آسم، فیبروز ریه و سیستیک فیبروزیس ممکن است به صورت ارثی از والدین به فرزندان منتقل شوند.

 

• سن و جنس

بیماری های ریه مانند سرطان ریه و فشار خون ریه با افزایش سن احتمال بروز آنها بیشتر میشود. همچنین برخی از بیماری های ریه مانند سارکوئیدوز و فشار خون ریه در زنان بیشتر از مردان دیده میشوند.

 

علائم بیماری های ریه چیست؟

بهتر است بدانید که علائم بیماری های ریه ممکن است بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت باشند، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:

 

• سرفه

سرفه یکی از شایع ترین علائم بیماری های ریه است که ممکن است خشک یا تر باشد. سرفه ممکن است همراه با خون، مخاط یا پوسیدگی باشد.

 

• تنگی نفس

تنگی نفس یعنی احساس عدم تنفس کافی یا دشواری در تنفس. تنگی نفس ممکن است در حال استراحت یا فعالیت بروز کند و میتواند نشانه ی اختلال در ریه ها یا قلب باشد.

 

• خس خس سینه

خس خس سینه یعنی احساس صدایی مانند خر و پف در قفسه سینه هنگام تنفس. خس خس سینه ممکن است نشانه ی وجود مایع، مخاط یا التهاب در راه هوایی باشد.

 

• درد قفسه سینه

درد قفسه سینه یعنی احساس درد یا سوزش در ناحیه ی قفسه سینه. درد قفسه سینه ممکن است نشانه ی اختلال در ریه ها یا قلب باشد و ممکن است با تنفس، سرفه همراه باشد.

 

• تب و لرز

بیماری های ریه علائم مختلفی دارند که تب یکی از آنها می باشد. تب یعنی افزایش دمای بدن بیش از حد طبیعی. تب ممکن است نشانه ی وجود عفونت یا التهاب در بدن باشد و میتواند همراه با لرز، عرق سرد یا احساس سرد شدن باشد.

 

• کاهش وزن

کاهش وزن یعنی از دست دادن وزن بدن بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی. کاهش وزن ممکن است نشانه ی وجود بیماری های جدی مانند سرطان ریه، توبرکولوز یا ایدز باشد.

 

• خستگی و بی حالی

خستگی و بی حالی یعنی احساس کمبود انرژی یا علاقه به انجام کارها. خستگی و بی حالی ممکن است نشانه ی کاهش اکسیژن خون یا اختلال در عملکرد ریه ها باشد.

 

روش های پیشگیری از بیماری های ریه چیست؟

برای پیشگیری از بیماری های ریه، میتوانید از راه حل های زیر استفاده کنید:

 

• دوری از سیگار

سیگار کشیدن یکی از بزرگترین عوامل خطر بیماری های ریه است که میتواند باعث سرطان ریه، برونشیت مزمن، امفیزم و دیگر بیماری ها شود. بنابراین، بهتر است از سیگار کشیدن خودداری کنید یا از آن دست بردارید.

 

• استفاده از ماسک

استفاده از ماسک میتواند به جلوگیری از ورود ذرات مضر یا عوامل بیماری زا به ریه ها کمک کند. به خصوص در شرایطی که هوا آلوده است یا شما با افراد مبتلا به عفونت تنفسی در تماس هستید، استفاده از ماسک توصیه میشود.

 

• انجام واکسیناسیون

انجام واکسیناسیون میتواند به پیشگیری از برخی از بیماری های ریه مانند آنفولانزا، زخم سینه، سیاه سرفه و پنوموکوک کمک کند. بنابراین، بهتر است برنامه واکسیناسیون خود را با پزشک خود هماهنگ کنید و واکسن های لازم را دریافت کنید.

 

• انجام فعالیت بدنی

انجام فعالیت بدنی میتواند به تقویت عضلات تنفسی و افزایش ظرفیت ریه کمک کند. همچنین میتواند به کاهش استرس و افزایش سلامتی کلی بدن منجر شود. بنابراین، بهتر است روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط یا شدید انجام دهید.

 

• مراقبت از سلامتی خود

مراقبت از سلامتی خود میتواند به پیشگیری از بیماری های ریه کمک کند. برای این منظور، بهتر است رژیم غذایی متعادل و مغذی داشته باشید، به اندازه کافی آب بنوشید، استراحت کافی داشته باشید و از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید.

 

روش های درمان بیماری های ریوی

روش درمان بیماری های ریه ممکن است بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت باشد، اما برخی از روش های رایج عبارتند از:

 

• مصرف دارو

مصرف دارو میتواند به کنترل علائم یا درمان عفونت های ریه کمک کند. برخی از داروهای مورد استفاده عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها
• ضد التهاب ها
• ضد تشنج ها
• ضد تب ها
• داروهای تنفسی مانند اسپری یا قرص

 

• اکسیژن درمانی

اکسیژن درمانی یعنی تامین اکسیژن به بیمارانی که میزان اکسیژن خون آنها پایین است. اکسیژن می تواند از طریق لوله هایی که در بینی یا دهان قرار میگیرند یا ماسک هایی که بر روی صورت می نشینند، ارائه شود.

 

• فیزیوتراپی تنفسی

فیزیوتراپی تنفسی یعنی انجام تمرینات یا تکنیک هایی که به بهبود تنفس و خلوص ریه ها کمک میکنند. برخی از این تمرینات یا تکنیک ها عبارتند از:

• تمرینات تنفسی عمیق
• تمرینات تنفسی بازدارنده
• تمرینات تنفسی با لب های بسته
• تمرینات تنفسی با شکم
• تمرینات تنفسی با صدا
• تمرینات تنفسی با وسایل
• تمرینات تنفسی با حرکت
• تکنیک های سرفه
• تکنیک های خارج کردن مخاط
• تکنیک های ماساژ

 

• جراحی

جراحی ممکن است در برخی از موارد بیماری های ریه مانند سرطان ریه، امبولی ریه، شنت های قلبی یا بیماری های بافت ریه لازم باشد. جراحی میتواند به برداشتن توده های بدخیم، رفع انسداد رگ های خونی، بستن شانت های غیر طبیعی یا تعویض ریه کمک کند.

 

پرسش‌های متداول درمورد بیماری های ریوی

1. آیا سیگار کشیدن می‌تواند علت بیماری‌های ریه باشد؟

بله، سیگار کشیدن می‌تواند علت بیماری‌های ریوی مانند بیماری‌های تنفسی مزمن و سرطان ریه باشد.

 

2. آیا هوای آلوده می‌تواند عوارضی برای ریه داشته باشد؟

بله، هوای آلوده می‌تواند عوارضی بر روی ریه داشته باشد و باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ های تنفسی می‌شود.

 

3. چگونه می‌توانم ریه خود را سالم نگه دارم؟

برای داشتن ریه سالم، می‌ توانید از فعالیت‌های ورزشی، تغذیه سالم، جلوگیری از مواد مضر و دود سیگار استفاده کنید.

 

4. آیا بیماری‌های ریه به ژنتیک برمی‌گردد؟

بله، برخی از بیماری‌ های ریه به ژنتیک برمی‌گردد، مانند بیماری کیستیک فیبروز ریه.

 

به‌طور کلی بیماری های ریوی از جمله بیماری هایی هستند که می توانند باعث اختلال در عملکرد ریه ها و تبادل گازی شوند و به سلامتی کلی بدن آسیب برسانند.

برای پیشگیری و درمان بیماری های ریه، بهتر است به علائم خود توجه کنید. درصورت هرگونه مشکل می توانید با مرکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل توانا یزد ، تماس بگیرید. همچنین میتوانید با انجام راه های ساده ای که در این مقاله ذکر شد، به حفظ سلامتی ریه های خود کمک کنید.