آموزش احیای قلبی ریوی (CPR) + معرفی انواع روش های آن

احیای قلبی ریوی (CPR)، که به عنوان یکی از مهمترین مهارت های کمک های اولیه شناخته میشود، شامل تکنیک هایی است که به منظور بازگرداندن جریان خون به اندام های حیاتی و حفظ عملکرد مغز تا رسیدن کمک های پزشکی انجام میگیرد.

در ادامه این مقاله از مرکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل توانا یزد، به معرفی انواع روش ‌های CPR، اهمیت و تأثیرات آن بر زندگی فرد پرداخته خواهد شد.

 

احیای قلبی ریوی چیست؟

احیای قلبی ریوی (cardiac resuscitation) مجموعه ای از اقدامات فوری است که برای نجات جان فردی که دچار ایست قلبی تنفسی شده انجام میشود. در این شرایط، قلب از تپش باز می ایستد و تنفس فرد متوقف میشود. انجام CPR به موقع میتواند شانس زنده ماندن فرد را تا چند برابر افزایش دهد. به یاد داشته باشید که سی پی آر فقط برای فردی که ایست قلبی کرده  و ضربان ندارد انجام می شود.

 

روش های احیای قلبی ریوی چیست؟

بطور کلی دو روش اصلی برای احیای قلبی و ریوی و تنفسی وجود دارد. این دو روش عبارتند از:

 

روش های احیای قلبی	روش انجام
احیای قلبی ریوی با ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی (CPR کامل)	این روش کاملترین نوع CPR است و برای افراد بزرگسال و کودکان بالای 1 سال استفاده میشود. در این روش، ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی به طور متناوب انجام میشود.
احیای قلبی ریوی فقط با ماساژ قلبی (CPR فشاری)	این روش زمانی استفاده میشود که تنفس مصنوعی دادن به فرد دشوار یا غیرممکن باشد. همچنین میتوان از این روش برای نوزادان و شیرخواران استفاده کرد.

 

انواع احیای قلبی ریوی کدامند؟

روش های مختلفی برای انجام CPR وجود دارد که بسته به سن و وضعیت فرد، متفاوت است. در ادامه به بررسی انواع روش های احیای قلبی برای افراد مختلف میپردازیم.

 

 

• احیای قلبی ریوی برای بزرگسالان

مراحل انجام سی پی آر در بزرگسالان عبارتند از:

• بررسی هوشیاری: فرد را صدا بزنید و به آرامی شانه هایش را تکان دهید. اگر پاسخی نداد، احتمالاً بیهوش است.
• بررسی نبض: نبض بیمار را در ناحیه گردن یا مچ دست بررسی کنید. اگر نبض ضعیف یا قابل لمس نیست، احتمالاً ایست قلبی رخ داده است.
• شروع CPR: ماساژ قلبی را با فشار محکم و منظمی به مرکز قفسه سینه بیمار انجام دهید. همزمان با هر 30 فشار، 2 بار تنفس مصنوعی به بیمار بدهید. این سیکل (30 فشار + 2 تنفس) را تا زمانی که فرد به هوش بیاید، کمک برسد یا شما دیگر قادر به ادامه نباشید، ادامه دهید.

 

• نکات مهم سی پی آر بزرگسالان

• عمق فشار ماساژ قلبی باید حدود 5 تا 6 سانتی متر (2 تا 3 اینچ) باشد.
• سرعت فشار ماساژ قلبی باید 100 تا 120 بار در دقیقه باشد.
• هر بار 1 ثانیه به بیمار تنفس مصنوعی بدهید.
• اگر در انجام تنفس مصنوعی تردید دارید، فقط ماساژ قلبی را انجام دهید.

 

• احیای قلبی ریوی برای کودکان

مراحل انجام سی پی آر در کودکان عبارتند از:

• بررسی هوشیاری: کودک را صدا بزنید و به آرامی تکانش بدهید. اگر علائمی از خود نشان نداد، احتمالاً بیهوش است.
• بررسی تنفس: به قفسه سینه کودک نگاه کنید. اگر قفسه سینه بالا نمی آید یا به طور نامنظم حرکت میکند، احتمالاً تنفس ندارد یا تنفسش نامنظم است.

 

• CPR برای کودکان 1 تا 8 سال

با یک دست وسط قفسه سینه کودک را فشار دهید و با دست دیگر 15 بار تنفس مصنوعی به او بدهید. سپس 2 دقیقه ماساژ قلبی انجام دهید (هر ثانیه 1 فشار). این سیکل (15 فشار + 2 دقیقه ماساژ) را تا زمانی که کودک به هوش بیاید، ادامه دهید.

 در CPRبرای کودکان 8 سال به بالا از روش CPR مشابه بزرگسالان استفاده کنید.

 

• نکات مهم سی پی آر کودکان

• عمق فشار ماساژ قلبی باید حدود 3 تا 5 سانتیمتر (1 تا 2 اینچ) باشد.
• سرعت فشار ماساژ قلبی باید 100 تا 120 بار در دقیقه باشد.
• هر بار 1 ثانیه به کودک تنفس مصنوعی بدهید.

 

 

• ماساژ و احیای قلبی ریوی برای نوزادان

همچنین مراحل انجام سی پی آر در نوزادان عبارتند از:

• بررسی هوشیاری: وضعیت هوشیاری نوزاد را چک کنید.
• بررسی تنفس: به قفسه سینه نوزاد نگاه کنید. اگر قفسه سینه بالا نمی آید یا به طور نامنظم حرکت میکند، احتمالاً تنفس ندارد یا تنفسش نامنظم است.
• شروع CPR: با دو انگشت وسط قفسه سینه نوزاد را فشار دهید و 15 بار تنفس مصنوعی به او بدهید. سپس 30 ثانیه ماساژ قلبی انجام دهید (هر ثانیه 2 فشار). این سیکل (15 فشار + 30 ثانیه ماساژ) را تا زمانی که نوزاد به هوش بیاید، کمک برسد یا شما دیگر قادر به ادامه نباشید، ادامه دهید.

 

• نکات مهم سی پی آر نوزادان

• عمق فشار ماساژ قلبی باید حدود 1.5 تا 2.5 سانتی متر (0.5 تا 1 اینچ) باشد.
• سرعت فشار ماساژ قلبی باید 120 بار در دقیقه باشد.
• هر بار 1 ثانیه به نوزاد تنفس مصنوعی بدهید.

 

• احیای قلبی ریوی برای افراد باردار

مراحل انجام ماساژ و سی پی آر در زنان باردار عبارتند از:

• همانطور که قبلا گفتیم ابتدا لازم است سطح هوشیاری را بررسی کنید.
• نبض بیمار را در ناحیه گردن یا مچ دست بررسی کنید. اگر نبض ضعیف یا قابل لمس نیست، احتمالاً ایست قلبی رخ داده است.
• سپس بیمار را به پهلو، به سمت چپ، بخوابانید.
• ماساژ قلبی را با فشار محکم و منظمی به مرکز قفسه سینه بیمار، انجام دهید.
• همزمان با هر 30 فشار، 2 بار تنفس مصنوعی به بیمار بدهید.
• این سیکل (30 فشار + 2 تنفس) را تا زمانی که فرد به هوش بیاید، کمک برسد یا شما دیگر قادر به ادامه نباشید، ادامه دهید.
• اما بهتر است اول با اورژانس تماس بگیرید، چون اگر CPR را به درستی برای زنان باردار انجام ندهید ممکن است خطرناک باشد.

 

• نکات مهم سی پی آر زنان باردار

• از گذاشتن هرگونه فشاری روی شکم بیمار خودداری کنید.
• اگر بیمار استفراغ کرد، او را به پهلو، به سمت مخالف، بچرخانید.

 

• ماساژ و احیای قلبی برای غرق شدگان

مرحله های انجام سی پی آر در هنگام غرق شدگی افراد شامل موارد زیر است:

• فرد را از آب خارج کنید.
• اگر غریق هوشیار است، از او بخواهید سرفه کند و آب را از ریه هایش خارج کند. اما اگر بیهوش است، او را به پهلو، به سمت چپ، بخوابانید و راه هوایی او را باز نگه دارید.
• اگر غریق تنفس ندارد، تنفس مصنوعی را شروع کنید.
• سپس نبض فرد غرق شده را بررسی کنید. اگر غریق نبض ندارد، ماساژ قلبی را شروع کنید.
• با 115 تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.

 

• نکات مهم سی پی آر برای غرق شدگان

• اگر فرد غرق شده دچار هیپوترمی (افت دمای بدن) است، او را گرم نگه دارید.
• حتی اگر غریق به هوش آمد، حتما او را برای معاینات بیشتر به پزشک برسانید.

 

عوارض احیای قلبی ریوی (CPR)

CPR یک اقدام حیاتی برای نجات جان فردی است که دچار ایست قلبی شده است. با این حال، مهم است که از عوارض بالقوه CPR نیز آگاه باشید. این عوارض عبارتند از:

 

عارضه	توضیح
آسیب به دنده ها و اندام های داخلی	فشار قفسه سینه در حین CPR می تواند منجر به شکستگی دنده ها، کبد، طحال یا ریه ها شود.
آریتمی قلبی	CPR  می تواند ریتم قلب را مختل کند و باعث ضربان نامنظم قلب شود.
پنوموتوراکس	هوا می تواند بین ریه ها و قفسه سینه به دام افتاده و تنفس را دشوار کند.
آسپیره کردن	اگر فرد استفراغ کند یا خونریزی کند، ممکن است محتویات معده یا خون را به داخل ریه های خود بکشد.
درد عضلانی	CPR  می تواند باعث درد عضلانی، به خصوص در قفسه سینه و بازوها شود.
اضطراب و استرس	تجربه CPR می تواند برای هم فردی که احیا می شود و هم برای نجات دهند  موجب آسیب شود.

 

این فرایند گاهی عوارض احتمالی دیگر نیز دارد. عوارض نادر CPR عبارتند از:

• مرگ مغزی: CPR همیشه موفق نیست و ممکن است منجر به مرگ مغزی شود.
• لخته شدن خون: CPR می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
• حمله قلبی: CPR در برخی موارد می تواند باعث حمله قلبی شود.

 

 

چه زمانی باید احیای قلبی ریوی انجام دهیم؟

اولین قدم برای انجام احیای قلبی ریوی، تشخیص ایست قلبی تنفسی است. شناخت زمان مناسب برای انجام CPR امری بسیار حیاتی است. در ادامه به مواردی که نشان ‌دهنده زمانی است که باید احیای قلبی ریوی را انجام داد، پرداخته می‌شود. علائم این عارضه را در ادامه ذکر می کنیم. این علائم عبارتند از:

• بیهوشی و عدم پاسخ به صدا زدن و تکان دادن
• عدم تنفس یا تنفس نامنظم
• نبض ضعیف یا عدم وجود نبض

درصورت مشاهده علائم بالا در اطرافیان خود بهتر است که حتما با مرکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل توانا یزد تماس بگیرید. هرچه سریع تر اقدام به انجام CPR صورت بگیرد، شانس بهبودی و زنده ماندن فرد بیشتر است.

 

اشتباهات رایج در انجام احیای قلبی ریوی

در هنگام انجام احیای قلبی ریوی برخی اشتباهات رایج ممکن است رخ دهند که می‌تواند تأثیر منفی بر نتیجه این فرایند داشته باشد. در ادامه به برخی از اشتباهات رایج در انجام CPR اشاره می‌کنیم:

• عدم تمرین و آموزش منظم در مورد CPR می‌تواند منجر به انجام نادرست این مهارت شود.
• فشار زیاد و ناقص بر قفسه سینه می‌تواند باعث صدمه‌ زدن به استخوان‌ ها یا عضلات فرد مبتلا شود.
• در CPR، تنفس مصنوعی همانند فشاردهی به قفسه سینه بسیار حیاتی است و نباید نادیده گرفته شود.
• عدم تماس با خدمات اورژانسی و اطلاع‌ رسانی به زمان مناسب می‌تواند زمان درمان را به تأخیر بی اندازد.
• علم CPR به طور مداوم به‌روزرسانی می‌شود، بنابراین عدم آشنایی با تکنیک‌ های جدید می‌تواند منجر به انجام نادرست CPR شود.

 

سوالات مطرح احیای قلبی ریوی CPR

چه کسانی باید احیای قلبی ریوی را یاد بگیرند؟

همه افراد باید CPR را یاد بگیرند، زیرا ایست قلبی تنفسی میتواند در هر زمان و برای هر کسی اتفاق بیفتد. یادگیری CPR میتواند جان انسان ها را نجات دهد. گروه هایی که به طور خاص باید CPR را یاد بگیرند عبارتند از:

• افراد شاغل در مشاغلی که با خطر بیشتری همراه است: مانند آتش نشانان، پرسنل آمبولانس، نجات غریق ها، مربیان ورزشی و پرستاران.
• والدین و مراقبان کودکان: کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف تر، بیشتر در معرض ایست قلبی تنفسی قرار دارند.
• افراد مسن: با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و در نتیجه ایست قلبی تنفسی نیز افزایش مییابد.
• افراد مبتلا به بیماری های مزمن: مانند بیماری های قلبی، دیابت و آسم، بیشتر در معرض ایست قلبی تنفسی قرار دارند.

 

چه زمانی برای شروع انجام CPR مناسب است؟

هر چه زودتر CPR را شروع کنید، شانس زنده ماندن فرد بیشتر خواهد بود. مطالعات نشان داده اند که شانس زنده ماندن فردی که دچار ایست قلبی تنفسی شده است، با هر دقیقه تا 10 درصد کاهش می یابد. اگر CPR در عرض 4 تا 6 دقیقه پس از ایست قلبی تنفسی شروع شود، شانس زنده ماندن فرد میتواند تا 70 درصد باشد.

 

آیا CPR برای همه سنین مناسب است؟

بله، CPR برای همه سنین مناسب است. مراحل CPR برای افراد مختلف (بزرگسالان، کودکان، نوزادان، زنان باردار و غرق شدگان) کمی متفاوت است، اما اصول کلی آن یکسان است. یادگیری CPR برای هر سنی مفید است، حتی برای کودکان.

 

در صورتی که فردی نفس نمیکشد چگونه میتوانم احیای قلبی ریوی را انجام دهم؟

اگر فردی نفس نمیکشد، باید مراحل زیر را انجام دهید:

• ابتدا بررسی کنید که فرد هوشیار است یا نه. اگر فرد هوشیار است، از او بپرسید که آیا نفس میکشد یا خیر. اگر فرد هوشیار نیست، او را به پهلو، به سمت چپ، بخوابانید و راه هوایی او را باز نگه دارید. سپس، تنفس فرد را بررسی کنید.
• به قفسه سینه فرد نگاه کنید. اگر قفسه سینه بالا نمی آید یا به طور نامنظم حرکت میکند، احتمالاً تنفس ندارد یا تنفسش نامنظم است. اگر مطمئن نیستید که فرد نفس میکشد یا نه، فرض کنید که نفس نمیکشد.
• در نهایت، CPR را شروع کنید.
• ماساژ قلبی را با فشار محکم و منظمی به مرکز قفسه سینه فرد انجام دهید.
• همزمان با هر 30 فشار، 2 بار تنفس مصنوعی به فرد بدهید.
• این سیکل (30 فشار + 2 تنفس) را تا زمانی که فرد به هوش بیاید، کمک برسد یا شما دیگر قادر به ادامه نباشید، ادامه دهید.

 

احیای قلبی ریوی (CPR) یک مهارت حیاتی است که هر فردی باید آن را یاد بگیرد. با آموزش صحیح و به روز، میتوانیم جان افراد بیشتری را در مواقع اضطراری نجات دهیم. اگر در موقعیتی قرار گرفتید که نیاز به CPR داشتید، می توانید با مرکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل توانا یزد، تماس بگیرید. زیرا در برخی از موارد برای کاهش خطرات و هرگونه عوارض احتمالی بهتر است که پزشک متخصص و ماهر، این فرایند را انجام دهد.